Begroting 2024 – Inbreng CDA fractie Gelderland
Hieronder treft u een weergave van de inbreng van fractievoorzitter Daisy Vliegenthart aan.
Rentmeesterschap
Een van de vier kernwaarden van het CDA is rentmeesterschap. En daar moest ik bij de voorbereiding voor de behandeling van deze begroting regelmatig aan denken. Rentmeesterschap is dat we de aarde een stukje beter en mooier nalaten voor onze kinderen en kleinkinderen. En dat is een grote verantwoordelijkheid. Een begroting gaat om de dingen die we volgend jaar gaan doen. Maar deze besluiten kunnen effecten hebben op lange termijn. En daar moet je goed over nadenken.
Inspiratie
Ik heb al vaker in deze zaal gesproken over mijn kinderen. Zij zijn voor mij een inspiratie in het politieke werk. Toen ze klein waren mocht ik ze dingen leren. Maar nu het twee pubers zijn, met overigens een bovengemiddelde interesse in de politiek, leer ik heel veel van hen.
Voorlichting over drugsgebruik in het verkeer
Zo is mijn oudste nu bezig met zijn rijbewijs.
De eerste theorieles ging over drugsgebruik. Ook ik leerde toen ik mijn theorie haalde dat 1 glas alcohol ongeveer 2 uur in het bloed blijft. Maar wat ik niet wist is hoe lang dat bij drugs is. Bij eenmalig gebruik is dat bij blowen zo’n 6 tot 8 uur, bij xtc zo’n 16 tot 40 en bij speed 10 tot 20 uur. Maar neem je meer, dan kan het aantal uren verdubbelen. Ik wist dit niet. Want dat betekent dat als je op zaterdagavond een pilletje neemt en je stapt maandagochtend weer in de auto, je nog steeds onder invloed bent. En dit dus strafbaar is. En gevaarlijk.
Ik wist dit niet. Maar zouden mensen die wel een pilletjes slikken op een feestje dit wel weten?
Voorzitter, ik hoef niet te vertellen dat het CDA überhaupt tegen het gebruik van drugs is, maar daar gaan we als provincie niet over. Waar we wel overgaan is verkeersveiligheid.
Daisy Vliegenthart: Het aantal doden in het verkeer door het gebruik van alcohol en drugs neemt enorm toe blijkt uit cijfers van de politie. Vandaar dat wij het belangrijk vinden dat er meer voorlichting komt.
Graag horen wij van de gedeputeerde of hij de inspanningen op dit vlak verder kan intensiever en op welke wijze dat zou kunnen.
Aanpak overvol stroomnet
De afgelopen weken werden we geconfronteerd met berichten dat ons stroomnet nu echt vol begint te raken. Dat is niet nieuw. Maar nu worden we wel echt met de neus op de feiten gedrukt. Dat baart het CDA enorme zorgen. Een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk is essentieel voor veel zaken die we voor onze inwoners en ondernemers willen bereiken. Zonder een aansluiting geen nieuwe woonwijken. Zonder een aansluiting op het net, geen bedrijven die kunnen verduurzamen en zonder een aansluiting op het net geen ruimte voor onze klimaatambities. Daarom zullen wij de motie die later vandaag ingediend wordt door de ChristenUnie over de netcongestie mede-indienen.
Volop inzet nodig om klimaatdoelen te halen
EN voorzitter, duurzaamheid is voor het CDA een werkwoord en geen stopwoord. Dat betekent dat we ondanks de netcongestie samen door moeten werken aan een groener en duurzamer Gelderland. De doelen die we samen hebben afgesproken moeten gehaald worden. Uit de jaarmonitor van het GEA blijkt dat we op alle doelen achterlopen. En dat vooral besparen een vergeten thema lijkt te zijn. We zijn benieuwd hoe de gedeputeerde hiernaar kijkt, en hoe we onze afgesproken doelen kunnen halen?
Gelderland gastvrij
Wij vinden het belangrijk dat de provincie vriendelijk is naar haar bezoekers, inwoners en ondernemers. Wij willen ook dat inwoners en ondernemers die een vraag hebben snel antwoord krijgen, En vooral dat we initiatieven die er in onze provincie zijn daarmee ondersteunen en niet afschrikken of demotiveren.
Wij zien namelijk dat inwoners naar ons als volksvertegenwoordigers toe komen als ze geen gehoor vinden of de antwoorden krijgen die niet begrijpen. Dit gebeurt bijvoorbeeld een klankbordgroep in Putten die al langjarig betrokken is bij een verbetering van een weg waar een dodelijk ongeluk is gebeurd. Ze willen gewoon weten hoe het er mee staat en krijgen geen gehoor.
Maar ook een dorpsraad van Lathum die bezig is om hun dorp de leefbaarheid te vergroten en daar heel veel vrijwillige uren insteekt. Ze hebben een dorpendeal gesloten en borrelen van de plannen. Als zij de vraag stellen naar een mogelijkheden om de snelheid op een weg te verlagen en krijgt NEE als antwoord. Geen uitleg. Als ze vragen of er op een vrij grasveld tiny houses kunnen worden geplaatst krijgen ze te horen waarOM dat niet kan. Waarom hebben dit soort initiatieven geen vast aanspreekpunt voor al hun vragen?
Voorzitter, wij vinden dat we als provincie echt open en gastvrij moeten zijn naar onze inwoners en ondernemers. En dat vraagt veel. Dat vraagt:
- meedenken
- uitleggen waarom dingen wel en niet kunnen
- proactief de telefoon pakken en mensen informeren ook als er even niets te communiceren is.
Wij zijn benieuwd wat de volgende stappen zijn.
Een strategisch lobbybeleid
Ons laatste punt gaat over de provincie in het grotere geheel. We zijn namelijk geen eilandje.
Veel beleidsmaatregelen en wetgeving komt vanuit Den Haag en Brussel en beïnvloeden hoe en welke taken we uitvoeren. Voor onze financiën en fondsen zijn we afhankelijk van het Rijk en de EU. Daarom is een doeltreffende lobby essentieel voor het welzijn en de welvaart van de Gelderlanders. Denk bijvoorbeeld aan de huidige uitdagingen zoals openbaar vervoer, luchtvaart, stikstofproblematiek, woningnood en netcongestie.
Lobbyen biedt ons de mogelijkheid om knelpunten in de regelgeving aan de orde te stellen. Die wij of onze partners ervaren: gemeenten, ondernemers, regio’s, organisaties en instellingen.
Bij een effectieve lobby komt ook het besef dat “eenheid kracht geeft”. We bundelen vaak onze krachten als landsdeel Oost, maar we vormen ook talrijke gelegenheidscoalities. Is deze samenwerking effectief? Worden we in Den Haag herkend wanneer we zeggen: “Hallo, wij zijn een zandprovincie”?
Daarom willen we meer inzicht en duidelijkheid in onze lobbystrategie. Zodat we daarover in gesprek kunnen met elkaar.
Daarom dienen we een motie in met het volgende dictum:
- Een lobbystrategie te ontwikkelen, gericht op het versterken van de positie van Provincie Gelderland op landelijk en Europees niveau.
- De rolverdeling binnen deze strategie helder te definiëren en te zorgen voor adequate afstemming.
- De samenwerking met gemeenten, waterschappen, regio’s, andere provincies en de regio Noordrijn-Westfalen inzichtelijk te maken en waar nodig te intensiveren, met een focus op gedeelde belangen en synergiën.
- Provinciale Staten regelmatig te informeren over de voortgang en de resultaten van de lobbyinspanningen.
Tot slot
Ik sluit af. Wij zijn blij met deze begroting en zien het als een goede uitwerking van het coalitieakkoord.
Rentmeesterschap is goed voor onze aarde en goed voor ons Gelderland zorgen. En er moet veel gebeuren! Daarom zijn we ongeduldig en moeten we aan de slag. We zijn blij met de proactieve houding die in het coalitieakkoord wordt benadrukt: gewoon doen. Maar een oproep aan het hele college willen we als CDA wel doen. We zijn ongeduldig omdat we vinden dat het nog best een tandje sneller mag, zoals de verdere uitvoering van de Gelderse Maatregelen Stikstof en dat we graag snel concrete plannen willen zien zoals het Programma Veluwe.