Nieuws

In de Provinciale Staten van Gelderland is het Beleidskader Erfgoed en Cultuur recent besproken, en de CDA-fractie heeft hierin een belangrijke bijdrage geleverd. Erfgoed en cultuur zijn voor het CDA essentieel en vormen een onlosmakelijk onderdeel van de Gelderse identiteit en gemeenschap.

Verbinding en Identiteit

Het CDA benadrukt dat erfgoed en cultuur bijdragen aan de bloedsomloop van Gelderland. Ze zijn cruciaal voor het verbinden van inwoners, het bevorderen van gemeenschapszin en het versterken van de lokale identiteit. Een treffend voorbeeld hiervan is te zien in Ede, waar het militaire en industriële erfgoed, zoals de kazernes en de Enka-fabriek, met ondersteuning van de provincie een nieuwe bestemming heeft gekregen. Dit laat zien hoe erfgoed kan bijdragen aan de groei en bloei van een gemeente.

Keuzes Maken

Het beleidskader biedt een helder overzicht van de keuzes die gemaakt moeten worden. De CDA-fractie pleit ervoor om vanuit een duidelijke provinciale rol te redeneren. Deze rol houdt in dat de provincie fungeert als schakel tussen het Rijk en gemeenten, waarbij bovenregionale en regionale belangen worden gewaarborgd.

Een belangrijk aandachtspunt in het beleidskader is het zichtbaar en beleefbaar maken van de Gelderse identiteit, met bijzondere aandacht voor religieus en agrarisch erfgoed. De CDA-fractie steunt deze focus, vooral omdat dit erfgoed vaak in de vergetelheid raakt. In dit kader werd er een vraag gesteld aan het college over de formulering in het ontwerpbesluit, om te verduidelijken dat deze extra aandacht inderdaad wordt meegenomen.

Gelders Belang Centraal

Het CDA pleit ervoor om steeds vanuit het Gelders belang te redeneren. Dit houdt in dat er een breed erfgoed- en cultuuraanbod moet zijn, dat toegankelijk en verspreid is. Bovendien moet er een voortrekkersrol zijn, waarbij de provincie functioneert als een schakel tussen lokale, provinciale en nationale belangen.

Toekomstige Grensgevallen

De CDA-fractie heeft haar instemming uitgesproken met het nieuwe en aangescherpte Beleidskader Erfgoed en Cultuur. Ze benadrukken dat, hoewel er zich grensgevallen kunnen voordoen, het belangrijk is om niet alleen de letter van het beleidskader te volgen, maar ook de geest ervan. Hierbij roept het CDA op tot gezond verstand in de uitvoering.

Met deze bijdrage onderstreept het CDA de waarde van erfgoed en cultuur als fundamenten van de Gelderse samenleving. Door een duidelijke rol voor de provincie en aandacht voor de Gelderse identiteit, blijft het CDA zich inzetten voor een toekomst waarin cultuur en erfgoed een centrale plaats innemen.

In de recente statenvergadering over de najaarsnota heeft het CDA een duidelijke en constructieve rol gespeeld. De bijdrage onderstreept niet alleen de veranderlijkheid van de financiën van de provincie, maar ook de noodzaak om zich aan te passen aan nieuwe uitdagingen, vooral op het gebied van stikstof en natuurbescherming.

Veranderende Financiën

Het CDA begint met de vaststelling dat de najaarsnota een goed inzicht biedt in de dynamiek van de provinciale financiën. De partij erkent dat de economische omstandigheden kunnen fluctueren en dat de provincie zich hierop moet aanpassen. Dit inzicht is cruciaal, vooral nu er grote plannen liggen die gefinancierd moeten worden.

Stikstofuitdagingen

Een van de belangrijkste aandachtspunten is de stikstofproblematiek. Het CDA benadrukt de noodzaak om adequaat te reageren op deze uitdaging. Bij de beoordeling van de Natuurdoelanalyse (NDA) werd duidelijk dat er extra middelen nodig zijn om de natuurdoelen te behalen. Hier speelde de najaarsnota een belangrijke rol, omdat deze inzicht biedt in de beschikbare natuurgelden en de mogelijkheden voor monitoring.

Natuurgelden en Monitoring

De CDA-fractie heeft met nadruk gepleit voor het binnenhalen van zoveel mogelijk middelen voor natuurbehoud in Gelderland. De gedeputeerde heeft in een uitgebreid antwoord de beschikbare middelen toegelicht, waaronder de SPUK-gelden en transitiegelden. Deze financiering is van cruciaal belang voor het herstel en de bescherming van natuurgebieden in de provincie.

Van der Wal- en Schouten-gelden

Het CDA heeft de nadruk gelegd op de noodzaak om de nieuw geïntroduceerde Schouten-gelden te benutten, die voortkomen uit het recente natuurbeleid in Den Haag. De partij is optimistisch over de mogelijkheden die deze gelden bieden voor natuurherstel in Gelderland. De aankondiging van een tweede tranche, die honderden miljoenen kan opleveren, biedt een unieke kans voor de provincie.

Vragen aan Gedeputeerde Staten

Om de kansen van de Schouten-gelden optimaal te benutten, vraagt het CDA aan Gedeputeerde Staten (GS) om snel met concrete plannen te komen. De fractie wil weten wanneer de Provinciale Staten een brief kunnen verwachten waarin de plannen voor de Schouten-gelden worden toegelicht, inclusief de verwachte hoogte van de aanspraken. Dit verzoek getuigt van de proactieve houding van het CDA, dat duidelijk streeft naar transparantie en samenwerking.

Met de goedkeuring van de najaarsnota toont het CDA zich als een verantwoordelijke en vooruitziende partij. De focus op natuurbescherming en de ambitie om middelen te mobiliseren voor de natuur zijn een belangrijke stap in de richting van een duurzame toekomst voor Gelderland. Het CDA blijft zich inzetten voor een gezonde en vitale leefomgeving, waarin zowel de natuur als de inwoners van de provincie kunnen floreren.

Afgelopen weken hebben wij ons in de Provinciale Staten wederom bezig gehouden met de Natuurdoelanalyse. Eerst hebben wij Willinks Weuste bezocht en afgelopen week hebben wij gediscussieerd over de NDA, gemaakt door de provincie, van het N2000 gebied Willink Weuste.

Een NDA moet verplicht o.a. volgens de omgevingswet, worden opgesteld van elk N2000 gebied waar een stikstofgevoelig habitattype voorkomt. De NDA moet alle drukfactoren, zoals water en stikstof, in beeld brengen, de voorgestelde herstelmaatregelen en het belangrijkst de stand van zaken van het habitattype. Met als doel om te kijken naar de werkelijke staat van de natuur, in plaats van alleen naar stikstof.

Wees voorzichtig met wat je wenst

De wens van velen, zeker vanuit de agrarische lobby, was dat er niet eenzijdig naar alleen stikstof werd gekeken, maar naar de werkelijke staat van de instandhouding. Want er zijn meerdere drukfactoren. Water is bijvoorbeeld een grote drukfactor. De realiteit is nu echter dat voor elk N2000-gebied er wel een habitattype als oordeel mee krijgt: nee, tenzij. Dus de werkelijke staat van instandhouding is onvoldoende om nieuwe activiteiten te verlenen die een nadelig effect zouden kunnen hebben op het N2000-gebied. Het nadeel van de NDA is voor de ondernemer dat, waar je nog invloed hebt op stikstofuitstoot, je nauwelijks tot geen invloed hebt op de andere drukfactoren, laat staan het beheer in een gebied.

Onze inbreng

Voor bijna alle NDA’s geldt dat de uitgangssituatie onduidelijk is, net als de trend van het habitattype. Herstelt het zich? Voldoet het aan de gestelde kwaliteit en oppervlakte? En wat zijn de gemaakte kosten die gemaakt zijn en worden ten opzichte van de landelijke afspraken? Hier hebben wij aandacht voor gevraagd en een toezegging van gekregen van de gedeputeerde dat dit wordt aangepast in de NDA’s. Daarnaast komt de gedeputeerde nog terug op de cyclus van een NDA.

De maatregelen zoals vastgesteld in de natuurbeheerplannen om tot herstel van habitattypen te komen, moeten wat ons betreft zo snel mogelijk worden uitgevoerd.

De OV-concessies voor de regio’s Arnhem-Nijmegen en Foodvalley lopen in 2026 af, en de provincie Gelderland staat op het punt om een nieuwe concessie uit te schrijven. Deze stap vereist de opstelling van een nieuw plan van eisen (PVE) waaraan vervoerders zich moeten houden bij hun inschrijving. Het concept van dit plan is onlangs aan Provinciale Staten gepresenteerd, maar het CDA heeft stevige bezwaren tegen de voorgestelde voorwaarden.

Hoewel het aantal dienstregelingsuren in de nieuwe concessie gelijk blijft, geeft het conceptplan de toekomstige vervoerder aanzienlijk meer vrijheid in de inzet van deze uren. Het CDA maakt zich zorgen over de mogelijke gevolgen van deze flexibiliteit voor de plattelandslijnen, waaronder veel van de zogenaamde B-lijnen die door kleinere dorpen en landelijke gebieden rijden. De partij vreest dat deze lijnen in de avonden en weekenden mogelijk niet meer zullen worden bediend, wat de leefbaarheid in de plattelandsgebieden ernstig zou kunnen ondermijnen.

De zorgen van het CDA zijn ingegeven door de reeds bestaande druk op kleinere kernen. De afname van openbaar vervoer in deze regio’s kan leiden tot verdere vermindering van de aantrekkelijkheid van dorpen. Dit heeft niet alleen gevolgen voor de leefbaarheid, maar kan ook invloed hebben op de vestigingskeuze van jonge gezinnen. Als dorpen minder goed bereikbaar zijn, kan dit impact hebben op lokale scholen en verenigingen, die vaak afhankelijk zijn van een stabiele stroom van inwoners en bezoekers.

Het CDA roept de provincie op om de minimale eisen in het plan van eisen te verhogen om te garanderen dat ook plattelandslijnen voldoende bediend blijven. De partij vindt dat het niet acceptabel is dat dorpen alleen tijdens de spitsuren nog bediend worden, zonder verbindingen in de avonduren en weekenden. Het behoud van een degelijk en toegankelijk openbaar vervoersnetwerk is volgens het CDA cruciaal voor het behoud en de aantrekkelijkheid van kleinere dorpen in Gelderland.

Afgelopen woensdag kwamen we te spreken over de bestuurskracht van gemeenten in Gelderland. En dan met name over de vraag of in het uiterste geval overgegaan zou kunnen worden tot ingrijpen in het lokale bestuur door de provincie met de herindeling als uiterste optie.

Hoe zit het ook al weer?

Kwaliteit van het lokale bestuur en met name het toezicht daarop is een wettelijke kerntaak van de provincie. Uiteraard zijn gemeenten in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor het goed uitvoeren van hun taken. Waar dat minder goed gaat, daar komt de provincie in beeld met een gereedschapskist aan mogelijkheden om gemeenten bij te staan. En laten we wel zijn, de opgaven waarvoor onze gemeenten staan,  zijn steeds ingewikkelder geworden. Ze grijpen vaak gelijktijdig op elkaar in. Bovendien hebben gemeenten ook nog eens te maken met minder Rijksinkomsten terwijl de taken alleen maar zijn toegenomen. Niet eenvoudig voor gemeenten, die alle zeilen bij moeten zetten.  Via het provinciale programma Sterk Bestuur houden we de situatie binnen de gemeenten aan de hand van criteria in de gaten, helpen we gemeenten. Dat gebeurt in goed overleg met de betreffende gemeenten. Zo is er een interventiekladder opgesteld van instrumenten waarmee wij  gemeenten stimuleren en faciliteren tot en met uiteindelijk ingrijpen op grond van de wettelijke mogelijkheden.

Sterk Bestuur

Als CDA dragen wij het programma Sterk Bestuur een warm hart toe. Daarmee helpen wij gemeenten met woord en daad om de uitdagingen beter aan te kunnen. Wij zien ook dat de instrumenten oplopen in zwaarte en dat het uiteindelijk wettelijk mogelijk is om – als alles is geprobeerd  –  over te gaan tot herindeling. Maar dat wil nog niet zeggen dat je het moet doen. Wij denken dat het met de veelheid aan instrumenten, waaronder ook financieel toezicht vanuit de provincie en de zogenaamde “in de plaats stelling” al veel kan worden gedaan. Dit zijn allen tijdelijke situaties. Bij herindeling gaat dit niet op. Dat is permanent en zo ingrijpend, dat moet – zoals we ook in ons verkiezingsprogramma schreven- echt van onderop komen met draagvlak van de betrokken gemeenten. En anders niet.

Onze opvatting is overigens niet uniek. Dit is ook nog steeds de lijn van de minister en Tweede Kamer. Tijdens de gedachtewisseling in Provinciale Staten met de gedeputeerde bleek ook dat een grote meerderheid van partijen ons standpunt deelde. Herindeling is dus geen optie. Alleen ook hier geldt: “the proof of the pudding is in the eating”.  Wij zijn in ieder geval helder geweest en hebben er aandacht voor gevraagd om Provinciale Staten vroegtijdig te betrekken bij eventuele besluitvorming in de toekomst.

Resumerend, wij hebben veel instrumenten om gemeenten bij te staan, doe dat dan ook in zo’n vroeg mogelijk stadium, heb met de gemeenten regelmatig het gesprek over hun bestuurskracht en stuur in zo’n vroeg mogelijk stadium bij om escalatie te voorkomen. Dat is onze onveranderde inzet.

De CDA-fractie in Gelderland heeft op 4 september 2024 schriftelijke vragen gesteld over de toegankelijkheid van evenementen in de provincie. Aanleiding hiervoor was een artikel in de Gelderlander van 19 augustus 2024, waarin werd benadrukt dat er zorgen zijn over hoe toegankelijk evenementen daadwerkelijk zijn en de rol van gemeenten hierin.

Uit het artikel blijkt dat gemeenten in Gelderland verschillend omgaan met toegankelijkheidseisen bij evenementen. De gemeente Epe is momenteel de enige die bij het verstrekken van subsidies eisen stelt op dit gebied. Andere gemeenten zijn terughoudend, vaak vanwege juridische twijfels.

Daisy Vliegenthart reageert: “Wij vinden het belangrijk dat iedereen kan deelnemen aan evenementen in onze provincie, ongeacht beperkingen. Een inclusieve samenleving begint met toegankelijke evenementen waar iedereen welkom is.”

Het CDA vraagt om een overzicht van hoe toegankelijk provinciale evenementen zijn en welke maatregelen worden genomen om die toegankelijkheid te waarborgen, vooral bij evenementen waar de provincie financieel bij betrokken is. Daarnaast willen zij weten of de provincie zelf eisen stelt aan toegankelijkheid bij het verstrekken van subsidies, en of dit succesvol is. Zo niet, dan vragen ze waarom dit niet gebeurt.

Diede Balduk: “Wij pleiten ook voor extra ondersteuning van verenigingen en organisaties die evenementen organiseren, zodat zij beter kunnen voldoen aan de toegankelijkheidseisen. En we vinden het belangrijk dat goede voorbeelden breed gedeeld kunnen worden.”

Met deze vragen wil het CDA bijdragen aan een inclusieve provincie waar iedereen volwaardig kan meedoen, ongeacht beperkingen.

We sluiten ons eerste statenjaar van deze periode af. Een jaar waar we als fractie vol aan de slag zijn gegaan met het verkiezingsprogramma en het coalitieakkoord. Een intensief jaar waarin we prachtige stappen hebben gezet en piket paaltjes hebben geslagen. Niemand kan onze fractie heen. We werken hard aan onze speerpunten: verkeerveiligheid, leefbaarheid, economie van het platteland en aanpak Veluwe. Maar ook op andere onderwerpen blijven we stappen zetten.

Zo blijven we aandacht vragen voor vergunningverlening. Dit gaat op dit moment namelijk erg traag. En dit zorgt er voor dat essentiële projecten op het gebied van woningbouw, uitbreiding van bedrijven en energie stilliggen. En dan zijn we erg vasthouden: We stelden meerdere keren schriftelijke vragen, schrijven een opiniestuk en hebben ook een debatverzoek gedaan.

We willen er in ieder dorp een straatje bij en in iedere stad een wijk. Weet u het nog? Deze zin is in campagnetijd regelmatig voorbijgekomen en is ook in het coalitieakkoord terecht gekomen. Maar nu moet het ook gebeuren. En daar zien we nog wat terughoudendheid.

De dorpen- en wijkendeals gaan langzaam lopen. Daar houden dus ook strak vinger aan de pols want de 100 deals moet gehaald worden deze periode. Dat vraagt dus een extra inspanning van de provincie om dit breed binnen onze provincie onder de aandacht te brengen.

Wat we ook erg belangrijk vinden is om contact te komen met zo veel mogelijk mensen, ondernemers en organisatie. We hebben onze manier van werken omgegooid omdat voor elkaar te krijgen. Zo hebben we een keer per maand fractievergadering bij een lokale afdeling. Brengen we heel veel werkbezoeken af. En we nodigen ook graag gast uit om bij ons langs te komen op het Huis der Provincie.

Wilt u het komende jaar een keer langskomen? Van harte welkom! We vertellen graag wat we doen, hoe we werken en laten u ons monumentale provinciehuis zien. Maar horen vooral graag naar wat u bezig houdt.

Maar met evenveel liefde komen we bij u langs. Gewoon om een kopje koffie te drinken en te horen wat er speelt of een werkbezoek af te leggen. We doen het graag!

CDA Blikt Vooruit op Toekomst van Gelderland tijdens Bespreking Perspectiefnota 2025

Op woensdag 3 juli vond de behandeling van de Perspectiefnota 2025 plaats tijdens de Statenvergadering. Dit uitgebreide document bevat vele plannen voor het komende jaar.

In haar toespraak benadrukte Diede haar persoonlijke band met de provincie Gelderland. “Ongeveer 30 jaar geleden werd deze trotse Gelderse geboren in het streekziekenhuis in Zevenaar. Ik groeide op in een dorp met voldoende voorzieningen, een bruisend verenigingsleven, goede scholen en in een buurt waar men naar elkaar omkijkt,” vertelde ze. Ze merkte op hoe belangrijk deze factoren zijn voor een gelukkig leven en benadrukte dat deze voorzieningen niet vanzelfsprekend zijn.

Diede stond stil bij het komende jubileum: 80 jaar vrijheid. Ze wees op het belang van gemeenschapszin en de waarde van het opgroeien in een veilige en zorgzame omgeving. “Hoe mooi het is om in een provincie, een regio, een dorp, een buurt op te groeien waar we omzien naar elkaar. Waar mensen zich thuis voelen en onderdeel zijn van een sterke gemeenschap,” aldus Diede. Ze gaf aan dat het CDA zich blijft inzetten voor een leefbaar Gelderland met voldoende voorzieningen zoals treinen, bibliotheken, scholen en gemeenschapsgebouwen.

De CDA-fractie kijkt uit naar de resultaten van gedeputeerde Vreugdenhil, die het voorzieningenniveau in de provincie in kaart zal brengen. “Wij horen dan ook graag wanneer wij deze resultaten als Staten mogen ontvangen,” zei Diede. Ze sprak ook haar enthousiasme uit over de dorpen- en wijkendeals, met als doelstelling om 100 deals te sluiten in de komende jaren. Ze benadrukte dat er al ruim 40 deals in de maak zijn en gaf voorbeelden van succesvolle projecten zoals de herontwikkeling van de openbare ruimte in Mosterdhof en de ombouw van de kerk in Etten tot een dorpshuis.

De CDA-fractie kaartte ook het woningtekort aan. “Het woningtekort in Gelderland bedroeg in 2023 5,1%, wat neerkomt op een tekort van 48 duizend woningen,” aldus Diede. Ondanks de inspanningen blijft de woningmarkt krap. De CDA-fractie pleit voor uitbreiding van woongebieden en dient een motie in om gemeenten te ondersteunen bij de bouw van woningen aan de randen van dorpskernen. “Wij roepen daarom al een lange tijd ‘Iedere stad een wijk erbij en ieder dorp een straat erbij’,” zei Diede.

Daarnaast blijft verkeersveiligheid een topprioriteit voor de CDA-fractie. “Ieder verkeersslachtoffer is er één te veel en het is dan ook een van onze grootste prioriteiten om ook het komende jaar ons in te zetten voor veiligere wegen voor fietsers, wandelaars en automobilisten,” benadrukte Diede. Ze kondigde aan de stappen van gedeputeerde Ruitenberg, gericht op de aanpak van de 20 gevaarlijkste punten, nauwlettend te volgen.

Ten slotte besprak Diede het programma Veluwe, waarin een integrale aanpak noodzakelijk is om een balans te vinden tussen natuur, landbouw, wonen, economische ontwikkelingen, cultuur, erfgoed en energietransitie. “Wij kijken dan ook uit naar een integrale aanpak want een balans tussen natuur, landbouw, wonen, economische ontwikkelingen, cultuur, erfgoed en energietransitie is,” aldus Diede. Ze vroeg bevestiging van het college dat deze aanpak in september gepresenteerd zal worden, zodat de uitvoering in 2025 kan starten.

De CDA-fractie ziet uit naar de gezamenlijke stappen die gezet zullen worden om Gelderland nog mooier te maken.

De Provinciale Staten van Gelderland hebben een motie van de CDA-fractie aangenomen om gemeenten meer flexibiliteit te bieden bij de bouw van woningen aan de rand van dorpskernen in het buitengebied.

De aangenomen motie onderstreept dat veel gemeenten behoefte hebben aan flexibelere bouwkaders en opzien tegen de complexe ruimtelijke procedures die momenteel vereist zijn voor bouwen in het buitengebied. Hoewel de provinciale ruimtelijke kaders al mogelijkheden bieden, blijkt in de praktijk dat gemeenten vaak vastlopen.

Diverse overwegingen werden voor deze motie aangevoerd: de leefbaarheid in dorpskernen staat onder druk door een tekort aan woningen voor zowel jongeren als senioren, wat leidt tot een negatieve impact op verenigingen en scholen. De inbreidingslocaties worden steeds complexer en duurder door schaarste en stijgende kosten. Ook Europese natuurherstelwetgeving stelt eisen aan de kwaliteit van groen binnen de bebouwde kom.

De aangenomen motie roept de Gedeputeerde Staten (GS) op om gemeenten actief te informeren over de huidige mogelijkheden binnen de ruimtelijke kaders om woningen aan de rand van dorpskernen te bouwen in het kader van ‘straatje erbij’. Daarnaast verzoekt de motie GS een flexibele houding aan te nemen en samen met gemeenten te werken aan haalbare plannen wanneer deze binnen de huidige kaders niet tot stand kunnen komen.

Met de aanneming van deze motie zet de CDA-fractie een belangrijke stap richting het oplossen van het woningtekort en het verbeteren van de leefbaarheid in Gelderland.