jtji2

Afgelopen Statenvergadering van 18 december jl. was het dan al weer zover. Het was mijn laatste Statenvergadering als “Inval-Statenlid” voor Diede Balduk, die na een periode van zwangerschap- en bevallingsverlof weer terugkeert in de Gelderse Staten. Diede is trotse moeder geworden van Mees!

Voor mij was het een heel boeiende periode. De terugkeer in de Staten voelde als een warm bad met vertrouwde gezichten, maar juist ook met nieuwe gezichten. Ik denk met name ook aan mijn samenwerking met de jonge Statenleden. En die waren talrijk. De zogenaamde generatie Z: Maatschappelijk betrokken, mondig en ondernemend. En ik als vertegenwoordiger van generatie X, ook wel de “patatgeneratie” genoemd. Ervaren, zelfstandig en flexibel. Ik mocht ervaren ook beide generaties elkaar heel mooi aanvulden en elkaar ook erg nodig hebben. De fractie heeft mij afgelopen periode flink aan het werk gezet. Met leerzame werkbezoeken en diverse woordvoering, over referendum, Beleid Erfgoed en Cultuur, Beleid Gelderse energiesysteem en Sportbeleid. Ook kon ik het niet laten mij te bemoeien met provinciale begroting. Zo mocht ik samen met Nick Bakker een motie opstellen waarin Provinciale Staten wordt opgeroepen om extra geld beschikbaar te stellen om jong en oud op eigentijdse wijze onze vrijheid te herdenken. Elk jaar door en niet alleen om de 5 jaar. Meer dan ooit is het nodig dat we stil staan bij onze vrijheid en dat daar niet tevergeefs voor is gestreden en voortdurend onderhoud nodig is. Die motie werd bijna (op PVV na) Statenbreed aangenomen.

In mijn laatste vergadering van PS bespraken we de uitgangspunten voor het sportbeleid de komende jaren. De provinciale rol op het terrein van sport is aanvullend op de gemeentelijk rol. Wij helpen als provincie met onze activiteiten en middelen er aan bij om vooral deelname aan de sport te stimuleren, om talenten zich te laten ontwikkelen (o.a. ook op Papendal). We steunen bepaalde topsportevenementen vanuit de gedachte dat dergelijke evenementen een impuls geeft aan sporten en met name aan de breedtesport. Voor het CDA geldt: zonder breedtesport geen topsport. Beiden hebben elkaar nodig. Wij hebben nog eens beklemtoond dat – naast de gezondheidsbevordering – sport heel veel bijdraagt aan de onderlinge verbinding van mensen. Van nabij zie ik hoe jongeren hun identiteit kunnen ontwikkelen in verbinding met anderen , in hun sportclub. Het samen doen. Leren winnen, maar ook te verliezen. Het hoort er allemaal bij. In dat opzicht steunden wij een motie waarin wordt opgeroepen om onze sportverenigingen waar dat kan goed te ondersteunen in Gelderland. Laat dat sociale weefsel zo goed mogelijk floreren.

Wat dat laatste betreft, dat past ook helemaal hoe ik ook altijd als CDA-er heb willen functioneren in de politiek. Op zoek naar de onderlinge verbinding en die als overheid stimuleren waar dat nodig is en de notie van Omzien naar elkaar. Zaken die springlevend zijn binnen ons CDA.

Bert Komdeur

Als u denkt hier nu een helder antwoord van mij te krijgen, dan moeit ik u helaas teleurstellen. Dat is nog niet zo makkelijk te geven. Wat we wel kunnen doen, is het zetten van een stip op de horizon en het vaststellen van een paar belangrijke uitgangspunten.

Met name die uitgangspunten hebben wij in Provinciale Staten met elkaar besproken en vastgesteld. Voor het CDA is het van groot belang om de overgang naar het gebruiken van de nieuwe duurzame energiebronnen te versnellen op een manier die iedereen kan meemaken en kan dragen. Dat was ook de inzet van het CDA in het debat daarover.

Wat helpt is het feit dat sinds 2 jaar de provincie een wettelijke regierol heeft gekregen als het gaat om de inrichting van ons energiesysteem. Zij doet dit in nauwe samenwerking met de enerigenetbeheerders als Liander voor het provinciale net en Tennet voor het landelijke net. Voor het eerst wordt Energie ook een inrichtingsprincipe voor onze provincie. Dat betekent dat we de beschikbaarheid van energie mede bepaalt waar wij bijvoorbeeld de woningbouw en bedrijvigheid plannen. Dan kan het zijn dat Energie niet de woningbouw volgt, maar de woningbouw gepland wordt bij de te plannen energienetwerken.

Verder hebben Provinciale Staten 3 uitgangspunten vastgesteld voor het toekomstige energienetwerk.

1. Inzetten op energiebesparing is noodzaak nummer 1. Energie is wat dat betreft een werkwoord. Het gaat om onze eigen houding en gedrag: “energie moet je doen”.

Om zo onnodig gebruik van het systeem te voorkomen evenals netcongestie.

2. Het energiesysteem wordt zo decentraal mogelijk ingericht dicht bij mensen en samen met mensen. Als CDA hebben we dit uitgangspunt samen met D66 en anderen aangescherpt via een amendement. Door expliciet in dat systeem de combinatie van lokale opwek, lokale opslag en lokaal gebruik mogelijk te maken. Bij ons werkbezoek bij Fietsfabrikant Van Raam in Varsseveld werden wij daar ook mee geconfronteerd. Het bedrijf wekt veel meer energie op dan dat het nodig heeft en wil dit met omliggende bedrijven delen. Ook zijn er initiatieven van wijkbewoners om zelfopgewekt energie op te slaan in zogenaamde buurtbatterijen.

Op dezelfde wijze is ook nog als uitgangspunt toegevoegd om de Gelderlanders goede te betrekken bij de inrichting van ons energiesysteem , onder andere ook via lokaal eigendom en energiecoöperaties.

3. We zetten in op een diverse energiemix en sluiten ook geen energiebronnen uit. In dat verband noemen we kernenergie. We zitten echt in een overgangsfase, waarin we alles nodig hebben. Ook hebben we aandacht gevraagd voor behoud van ons aardgasnetwerk, dat mogelijk kan dienen in de toekomst voor eventueel transport van groengas. Mooi voorbeeld daarvan zagen we tijdens ons bezoek aan de mestvergister in Beltrum.

Dit zijn de uitgangspunten, die naadloos aansluiten op onze uitgangspunten in het provinciale CDA-verkiezingsprogramma. De komende tijd worden Provinciale Staten nauw betrokken bij verdere stappen en het uitvoeringsprogramma. Wordt vervolgd dus.

Bert Komdeur

Achterstallig onderhoud en minder ruimte voor zware industrie. De Nijmeegse haven krijgt met te maken toekomstige problemen die niet adequaat worden aangepakt. Het CDA Gelderland pleit voor actie in de Nijmeegse haven.

De Nijmeegse haven levert een bijdrage in de circulariteit binnen Gelderland. Bulkgoederen worden voornamelijk aan en -afgevoerd over het water. Iets wat veel vrachtwagen bewegingen scheelt over het drukke verkeersnet rondom Nijmegen. Daarom vragen wij aan de Gedeputeerde Staten of zij ook van mening zijn dat de haven van Nijmegen een belangrijke schakel is bij het ontlasten van onze Gelderse wegen door het vervoer van bulkgoederen over het water te laten plaatsvinden.

De haven van Nijmegen loopt als collectief tegen verschillende zaken aan. Ten eerste, wordt de haven steeds meer ingesloten door bebouwing. Ten tweede, aan de kant van de Energieweg is momenteel niet-zware industrie en retail aanwezig, terwijl het gebied juist bedoeld was voor zware industrie door onder andere de gunstige aan en afvoer over het water. Voor het CDA is dit een onwenselijke situatie en spreken ons uit tegen het aanwijzen van woningbouw en retail in gebieden voor zware industrie. Statenlid Nick Bakker komt daarom met het voorstel om de positie van industrie locaties (ten opzichte van de nabijheid van woonwijken en lichte industrie) beter te borgen in de Gelderse omgevingsvisie. Ten derde, zijn er grote zorgen over sluiscomplex Weurt. Het groot onderhoud bij dit sluiscomplex laat lang op zich wachten en daardoor zijn er steeds vaker storingen. Dit resulteert in lange wachttijden of omvaarroutes. Het CDA is benieuwd of de bestuurders van Gelderland momenteel al bezig zijn met een lobby bij het Rijk om de sluis aan te pakken om zo de efficiëntie van de scheepvaart te waarborgen. Het CDA vraagt of de provincie in een eventuele lobby bij het Rijk specifiek aandacht heeft voor twee aspecten van het onderhoud aan het sluiscomplex Weurt. Ten eerste, of er wordt ingezet op een versnelde uitvoering van het noodzakelijke onderhoud om storingen en vertragingen in de scheepvaart te verminderen. Ten tweede, of er maatregelen worden getroffen om de hinder voor de scheepvaart tijdens dit onderhoud tot een minimum te beperken, zodat de logistieke keten en de economische activiteiten van de Nijmeegse haven zo min mogelijk worden verstoord.

Het CDA maakt zich om de drie eerdergenoemde redenen zorgen om de situatie rondom de haven in Nijmegen. Na het vrijvallen van de RTG gelden hebben de Provinciale Staten besloten om te investeren in Gelderse havens en vervoer over water. Echter, het CDA maakt zich zorgen of er op dit moment wel voldoende ingezet wordt op het beschermen van de belangen van de haven in Nijmegen. Het CDA benadrukt dat de haven van Nijmegen een belangrijke bijdrage levert aan de Gelderse economie en mobiliteit en daarmee ook een crusiale schakel voor een duurzaam Gelderland.

Dit wordt de eerste keer dat u een blik kan werpen op wat er zoal gebeurt in en buiten het provinciehuis vanuit het college. Ik hoop dat het wat meer beeld geeft waar ik zoal mee bezig ben en informatie kan verschaffen. U meenemen in waar ik mee bezig ben en daarmee eigenlijk het mooie werk onder de aandacht breng, daarover gaat ook dit eerste bericht, namelijk lobby. Lobby gaat over het vertellen/verkopen van wie je bent en wat je doet. In dit geval Gelderland. Wij Geldersen zijn van nature best bescheiden. We realiseren eerst en kijken of het werkt en laten daarna eventueel horen wat we hebben gedaan. Wist u dat de Achterhoek na Eindhoven de meest innovatieve regio van Nederland is? Dat er in Wageningen meer onderzoek wordt gedaan en producten worden ontwikkeld in de eiwittransitie dan in Rotterdam waar voedingsontwikkeling van oorsprong is geconcentreerd.

Lobby is geen vies woord, maar een manier om anderen te vertellen waar je mee bezig bent en wat je te bieden hebt om een probleem van de ander op te lossen. En dat is nu net waar Gelderland extra stappen moet zetten. Het afgelopen jaar is hard gewerkt aan een nieuwe lobby strategie in onze provincie. Deels doen we dat met Overijssel als het bijvoorbeeld over economie of cultuur gaat. Maar er zijn ook zaken die de provincie nu samen met de Gelderse regio’s en gemeenten oppakt. En dat heeft succes! We hebben veel te bieden maar we hebben ook veel nodig. Mooi voorbeeld is een ontbijt met Kamerleden net voor de begrotingsbehandeling van mobiliteit. Wethouders uit Gelderse gemeenten,  samen met gedeputeerden. Bij de behandeling in de kamer is mede door het CDA de spoorverbinding tussen Amersfoort en Harderwijk op oppakken gezet. Mede door inzet van o.a. CDA wethouder Wilco Mazier. Dit geeft ruimte voor woningbouw in Nijkerk of de aanpak van de spoorwegovergangen in Ermelo, extra treinen in de spits. Een mooi resultaat. Of de succesvolle lobby om instelling als het Nederlands jeugdorkest te behouden wat gelukt is.

De komende tijd gaan we door op deze weg. De Staten hebben de aanpak afgelopen woensdag besproken en zijn unaniem enthousiast voor de ingeslagen route. Op weg naar een stevigere lobby in Den Haag en Brussel. Gelderland levert ons mooie streken maar dat moet ook zo blijven. En dat lobby werkt en ons wat oplevert schreef ik net maar is ook te zien aan de aanpassingen die defensie heeft gedaan op haar plannen voor munitie opslag in de Liemers en Rivierenland, of de regio-express in de Achterhoek. Grote punten voor het komend jaar zijn innovaties in de landbouw, aanpak van de Veluwe en verbetering van de infrastructuur en een tolvrije doorgetrokken A15. Gelderland heeft veel te bieden, maar Gelderland heeft oogheelkunde rijk en Europa hard nodig om dat zoet laten blijven.

Op 13 november 2024 heeft CDA Gelderland tijdens de behandeling van de begroting een motie ingediend, waarin werd gepleit voor het voortzetten van de subsidiëring van bevrijdingsactiviteiten in de provincie. Het huidige provinciale beleid voorziet in subsidiëring voor bevrijdingsherdenkingen alleen in de lustrumjaren, wanneer de bevrijding van Nederland in de Tweede Wereldoorlog op grotere schaal wordt herdacht. Voor de jaren tussen de lustrumvieringen zijn echter geen provinciale middelen gereserveerd, met uitzondering van enkele bijzondere activiteiten.

In de motie hebben we benadrukt dat het samen herdenken, beseffen, beleven en vieren van de bevrijding actueler is dan ooit. Naarmate we steeds verder verwijderd raken van de oorlogsjaren, wordt het doorgeven van deze belangrijke geschiedenis aan jongere generaties steeds urgenter. Daarom pleitte het CDA ervoor om bevrijdingsactiviteiten niet alleen in de lustrumjaren te subsidiëren, maar ook in de tussenliggende jaren. Hierbij werd de nadruk gelegd op kleinschalige activiteiten, verspreid over de provincie.

Wij verzochten Gedeputeerde Staten om dit voorstel, inclusief het benodigde budget, op te nemen in de Tussenbalans 2025. Dit zou ervoor zorgen dat de bevrijdingsherdenkingen in Gelderland niet beperkt blijven tot de lustrumjaren, maar ook in de tussenliggende jaren voortgezet kunnen worden.

Op 13 november 2024 heeft CDA Gelderland tijdens de behandeling van de begroting een motie ingediend, waarin aangedrongen wordt op verbeteringen van de verkeersveiligheid op het kruispunt van de N798 Hoofdweg in Putten. Dit kruispunt is al meerdere keren het toneel geweest van ernstige ongevallen, wat de urgentie van de situatie benadrukt. Ondanks eerdere toezeggingen dat de veiligheid op korte termijn zou worden aangepakt, zijn er tot nu toe geen maatregelen getroffen. De snelheid van het verkeer blijft onverminderd hoog, wat bijdraagt aan de onveilige situatie.

CDA Gelderland vindt dat dat verkeersveiligheid van groot belang is voor Gelderland, vooral op locaties waar de risico’s voor mensen groot zijn. De motie roept Gedeputeerde Staten op om voor het einde van 2024 daadwerkelijk maatregelen te nemen om de veiligheid op het kruispunt te verbeteren, zowel met kortetermijnoplossingen als met een langetermijnplan. Bovendien wordt gevraagd om duidelijkheid over de structurele maatregelen die op langere termijn getroffen gaan worden, inclusief de planning en financiering hiervan. De Provinciale Staten dienen hierover via een Statenbrief geïnformeerd te worden.

Het CDA Gelderland maakt zich sterk voor een krachtige en eenduidige standpuntbepaling vanuit de provincie over Lelystad Airport. De recente uitspraken van Minister Matlener hebben geleid tot aanzienlijke onrust in onze provincie en de omliggende gebieden. Nu er een nieuw kabinet is gevormd, is het van groot belang dat onze zorgen opnieuw aan het kabinet worden overgebracht.

In een brief van oktober 2021, ondertekend door het Bestuurlijk Gelders Kernteam Luchtvaart, heeft Gelderland duidelijk gemaakt dat laagvliegroutes van Lelystad Airport onacceptabel zijn zonder een oplossing voor de negatieve effecten op de leefomgeving en natuur. Deze boodschap werd in april 2023 opnieuw bevestigd aan de Minister van Infrastructuur en Waterstaat.

Daisy Vliegenthart van de CDA-fractie zegt hierover: “Ik maak me zorgen over de uitspraken van Minister Matlener. Het lijkt er op dat het kabinet wellicht toch Lelystad Airport wil openen voor commerciële luchtvaart. Wij moeten de zorgen van de inwoners van Gelderland krachtig overbrengen. Het beschermen van onze leefomgeving is essentieel, en daar kunnen geen compromissen over worden gesloten. De laagvliegroutes brengen veel overlast met zich mee voor inwoners en ondernemers. Ook moet voor de opening stikstofruimte worden opgekocht. Ook dat gebeurt veelal op de Veluwe. Deze stikstofruimte kunnen we dan niet meer gebruiken voor ontwikkelingen die hier nodig zijn. Bijvoorbeeld voor woningbouw of voor ondernemers om te blijven ondernemen.”

De CDA-fractie vraagt zich af of het College van Gedeputeerde Staten bereid is om deze overwegingen aan het nieuwe kabinet mee te geven. Om duidelijk te maken dat Gelderland zich blijft verzetten tegen de laagvliegroutes en dat er eerst oplossingen moeten komen voor de bestaande bezwaren, voordat er verdere stappen worden overwogen.

Daarnaast is het belangrijk dat deze boodschap gezamenlijk met de partners in het Bestuurlijk Gelders Kernteam Luchtvaart wordt overgebracht. Een verenigde aanpak kan een krachtiger signaal naar het Rijk afgeven. Ook pleit de fractie voor een persoonlijk gesprek met de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, de heer Matlener, om de zorgen van Gelderland rechtstreeks toe te lichten.

Het CDA Gelderland heeft een duidelijke visie op de toekomst van de veerponten in de provincie en benadrukt het cruciale belang van deze verbindingen voor gemeenschappen die gescheiden zijn door water. Veerponten spelen niet alleen een essentiële rol in de mobiliteit, maar dragen ook bij aan duurzaamheid en het verminderen van verkeersdrukte.

Ondersteuning van Veerponten

Het CDA heeft de veerponten altijd gesteund en ziet hun waarde in de context van maatschappelijke verbindingen. De partij wijst erop dat zonder veerponten mensen aanzienlijk verder moeten omrijden, wat het gebruik van de fiets als vervoermiddel bemoeilijkt. Dit aspect van bereikbaarheid en duurzaamheid is voor het CDA van groot belang.

Kritiek op het Nieuwe Financieringssysteem

Tijdens recente discussies over de financiering van veerponten is het CDA van mening dat het nieuwe systeem, waarbij de provincie structureel slechts een half miljoen euro bijdraagt, onterecht bekritiseerd wordt. Gelderland is namelijk de enige provincie die een dergelijke hoge bijdrage levert. De nieuwe constructie legt meer verantwoordelijkheid bij de oevergemeenten, wat volgens het CDA niet betekent dat veerponten in gevaar komen. Ze pleiten voor een zorgvuldige evaluatie van deze regeling om eventuele problemen tijdig te signaleren.

Verkenning van een Revolverend Fonds

Een ander belangrijk punt dat het CDA aanhaalt, is de mogelijkheid van een revolverend fonds. Dit zou ponthouders in staat stellen om krediet aan te vragen voor de aankoop, renovatie of verduurzaming van veerponten. Dit type ondersteuning zou hen kunnen helpen om hun kosten te verlagen en hun operaties duurzamer te maken. De ervaringen in Zuid-Holland, waar zo’n fonds succesvol is, dienen als inspiratie.

Actieve Promotie van Veerponten

Het CDA pleit verder voor een actieve promotie van veerponten door de provincie. Het is essentieel om de verbindingen tussen fietsroutes en veerponten onder de aandacht te brengen, zodat meer mensen deze duurzame vervoersopties overwegen. Het CDA wil ervoor zorgen dat veerponten een prominente plek innemen in de mobiliteitsplannen van Gelderland.

In samenvatting stelt het CDA dat de toekomst van veerponten niet alleen gewaarborgd moet worden door financiële steun, maar ook door het bevorderen van hun gebruik en integratie in het bredere vervoersnetwerk. Het maatschappelijk belang van veerponten kan niet genoeg benadrukt worden, en het CDA zet zich in voor hun duurzame toekomst.

In een wereld waar economische groei vaak lijkt te concentreren in grote steden, blijft de vraag naar een eerlijke verdeling van kansen relevant. Het CDA pleit voor een regionale benadering van de economie, met een specifieke focus op Gelderland.

De Rol van de Overheid

De economische dynamiek draait om de keuzes van mensen en bedrijven bij het kopen en maken van producten. Maar de overheid speelt een cruciale rol in dit proces. Het CDA benadrukt het belang van het vinden van de juiste balans tussen marktwerking en overheidssteun. De vraag is: wanneer laat je de markt zijn werk doen, en wanneer is het noodzakelijk om in te grijpen?

Het CDA pleit ervoor dat de overheid een ondersteunende rol vervult, vooral in regio’s die achterblijven in economische groei. De partij stelt dat niet alleen de Randstad moet profiteren, maar ook Gelderland. Dit vraagt om gericht beleid dat rekening houdt met de specifieke behoeften van de regio.

Brede Welvaart

Voor het CDA gaat economische groei verder dan alleen cijfers en productie. Het draait om het welzijn van mensen en de kwaliteit van leven. Daarom is het streven naar brede welvaart een centrale pijler in hun beleid. Dit betekent dat economische activiteiten moeten bijdragen aan gezondheid, milieu, sociale samenhang en persoonlijke ontwikkeling.

Het CDA ondersteunt het economische beleidskader dat gericht kijkt naar waar de provincie echt een verschil kan maken. Dit biedt helderheid en focus, en zorgt ervoor dat belangrijke projecten, zoals de Startversneller en de Groeiversneller, worden voortgezet. Deze initiatieven benadrukken de betrouwbaarheid van de overheid en de noodzaak van langetermijnvisie.

Impact van Beleidswijzigingen

Een recent bezoek aan Remeha illustreerde voor de CDA-fractie hoe de overheid invloed kan uitoefenen op de markt. De dalende vraag naar zonnepanelen en warmtepompen roept vragen op over de duurzaamheid van ons beleid en de doelen die we in Parijs hebben afgesproken. De partij pleit ervoor om middelen voor langere tijd beschikbaar te stellen en consistent te blijven in de koers. Dit is essentieel voor het creëren van stabiliteit en vertrouwen in de markt.

Aandacht voor Familiebedrijven

Het CDA erkent dat er altijd ruimte is voor verbetering. Een belangrijke aanbeveling is om Gelderse familiebedrijven meer aandacht te geven in het economisch beleid. Familiebedrijven zijn vaak diep geworteld in de lokale gemeenschap en hebben een lange-termijnfocus die bijdraagt aan brede welvaart. Het CDA is van plan om deze kwestie verder uit te diepen in toekomstige beleidsdiscussies.

Samenwerking voor Brede Welvaart

De samenwerking met andere partijen, zoals GroenLinks, is ook van belang. Het CDA steunt het voorstel om brede welvaart een duidelijke plek te geven in het economisch beleid. Deze samenwerking toont de bereidheid aan om samen te werken aan een welvarender en socialer Gelderland.

Het CDA zet zich in voor een regionale economie waarin kansen eerlijker verdeeld worden en de kwaliteit van leven centraal staat. Door de rol van de overheid te erkennen, te focussen op brede welvaart en specifieke aandacht te schenken aan familiebedrijven, draagt het CDA bij aan een duurzame en inclusieve economische ontwikkeling in Gelderland. De uitdaging blijft om deze ambities in concrete beleidsmaatregelen om te zetten, met het oog op de toekomst van de regio en haar inwoners.